به گزارش مشرق، «روزنامه کیهان» در بخش اخبار ویژه خود نوشت: این ارزیابی را روزنامه فرهیختگان ضمن مرور ظرفیت‌های همکاری ایران و روسیه، عنوان کرد، می‌نویسد: سال ۲۰۰۰ که پوتین رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه شد، طرح راه‌گذر شمال - جنوب را مطرح کرد که یک مسیر ترانزیتی بسیار مهم است. این مسیر، جایگزین مسیر سنتی رسیدن بار و محصولات موردنیاز روسیه از کانال سوئز به این کشور می‌شود و یک‌سوم بازه زمانی مسیر سنتی گذشته است و فدراسیون روسیه را به شبه‌قاره هند متصل می‌کند. همان سال ۲۰۰۰، ایشان در سن‌پترزبورگ نشستی برگزار کرده و از سران وقت جمهوری اسلامی ایران و هند برای شرکت در این نشست دعوت کردند و در آن زمان، برای این موضوع، «توافقنامه عملیاتی راه‌گذر شمال - جنوب» به امضای طرفین رسید. بیش از ۲۲ سال است که از این اتفاق گذشته و این مسئله راه‌گذر شمال - جنوب

با فرازوفرودهای متعددی همراه بوده است. چند سال بعد از امضای این توافقنامه عملیاتی بود که پوتین در سفر به ایران که با مقام ‌معظم‌ رهبری هم دیدار داشت، مجددا درباره چابهار صحبت کرد. او اعلام کرد بندر چابهار، منطقه‌ای با ظرفیت‌های بالای ژئوپلیتیکی است. از نظر وی چابهار می‌تواند به قطب ترانزیتی در منطقه اقیانوس هند و خلیج ‌فارس تبدیل شود و به همین دلیل روسیه آماده سرمایه‌گذاری در چابهار است. بیان چنین اظهاراتی از سوی پوتین نشان می‌دهد عزم طرف روسی سال‌ها برای سرمایه‌گذاری در این منطقه جزم بوده است، زیرا هرچه تنش روس با غرب افزایش پیدا کند، احتمال اینکه طرف آمریکایی محدودیت بیشتری برای روسیه در رسیدن محصول به این کشور ایجاد کند، افزایش پیدا خواهد کرد. این مسیر ترانزیتی سنتی‌ای که الان روس‌ها برای انتقال کالا از آن استفاده می‌کنند، نمی‌تواند برای آنها در آینده کارآمد باشد؛ مسیری که عمده محصولات روسیه از مبدأ چین و هند از طریق آن می‌گذرد و نقشه آن این‌گونه است که از اقیانوس هند شروع می‌شود و بعد از آن در کانال سوئز و سپس دریای سیاه امتداد می‌یابد، این مسیر بسیار طولانی است و در آن احتمال رخ‌دادن تنش‌های متعدد و احتمالات مختلف دیگر وجود دارد.

در چند وقت اخیر برخی رویدادهای سیاسی در فضای بین‌الملل در اجرایی‌شدن طرح ترانزیتی شمال به جنوب مزید بر علت شد، این رویدادها عبارتند از، عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، زیرا کشورهای عضو این اتحادیه به‌دنبال یک مسیر ترانزیتی خوب و مناسب برای انتقال کالاهای خود هستند و در همین راستا مسیر ترانزیتی شمال به جنوب تا حد زیادی می‌تواند این توقع آنها را برآورده کند.

دومین رویداد نیز مربوط می‌شود به عضویت دائم ایران در پیمان شانگهای، برای کشورهای عضو این پیمان مسائل مربوط به کریدورها و مسیرهای ترانزیتی بسیار مهم است.

در سفر اخیر آقای رئیسی به مسکو، پوتین می‌گوید سطح مبادلات تجاری میان ایران و روسیه مناسب نیست، یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که باعث شده سطح مبادلات تجاری میان ایران و روسیه در سال‌های گذشته پایین باشد مربوط می‌شود به عملیاتی ‌نشدن و نبود زیرساخت‌های ترانزیتی در ایران. بنابراین اگر بخواهیم به حجم خوبی از مبادلات با روسیه برسیم باید زیرساخت‌های آن را نیز به‌طور کامل فراهم و عملیاتی کنیم. در چند سال گذشته یکی از دلایلی که باعث شده عملیاتی‌شدن راه‌گذر ترانزیتی شمال به جنوب به تعویق بیفتد، نگرانی غربی‌ها از مبدل شدن ایران به قطب ترانزیتی منطقه بوده است، زیرا با اجرایی شدن طرح راه‌گذر شمال به جنوب، ایران سالانه حدود ۲۰ میلیارد دلار درآمد حاصل از ترانزیت خواهد داشت و خود این درآمد تا حد زیادی می‌تواند وابستگی ایران به فروش نفت را کاهش دهد.